W ostatnich latach coraz więcej osób rezygnuje z pracy „na etacie”, która tylko pozornie daje poczucie bezpieczeństwa. Większość etatowców decyduje się na założenie własnej działalności gospodarczej. Prowadzenie firmy może wprawdzie stanowić dosyć duże wyzwanie i wiązać się początkowo z różnorodnymi trudnościami, urzędowymi przeszkodami czy wątpliwościami, ale ostatecznie daje szerokie możliwości, a przede wszystkim niezależność i swobodę.
Założenie firmy jednoosobowej
Założenie własnej firmy oznacza całkowitą zmianę dotychczasowego stylu życia, mnóstwo wyrzeczeń, samodyscyplinę, gotowość bezustannego rozwoju, ciężką pracę i odpowiedzialność za siebie, rodzinę i pracowników. Ustawa „o podatku dochodowym od osób fizycznych” definiuje działalność gospodarczą jako zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzoną we własnym imieniu, bez względu na jej rezultat w sposób zorganizowany i ciągły. Obecnie najpopularniejszą formą prowadzenia własnego biznesu jest firma jednoosobowa, ponieważ jej założenie nie wymaga posiadania kapitału początkowego, zaś rejestracja działalności jest prosta, szybka i bezpłatna. Oznacza również proste formy prowadzenia księgowości oraz szerokie możliwości wyboru opodatkowania (podatek według skali, liniowy, karta podatkowa, ryczałt). Jednoosobową działalność gospodarczą może założyć samodzielnie lub za pośrednictwem pełnomocnika każda osoba posiadająca pełną zdolność do czynności cywilnoprawnych.
Rejestracja firmy
Zakładanie działalności gospodarczej tylko pozornie wydaje się skomplikowane. Pierwszym, zdecydowanie najważniejszym i niezbędnym elementem założenia własnej firmy, po znalezieniu pomysłu na siebie i „niszy” na rynku, jest złożenie wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG)”:
- osobiście w urzędzie gminy lub miasta;
- listem poleconym poświadczonym notarialnie;
- elektronicznie (e-PUAP lub z użyciem bezpiecznego podpisu kwalifikowanego).
W dokumencie muszą znaleźć się takie dane jak:
- adres firmy;
- NIP;
- PESEL;
- nazwa firmy;
- kod działalności złożony z pięciu znaków ułożonych według Polskie Klasyfikacji Działalność, który określa rodzaj działalności;
- dane kontaktowe (telefon kontaktowy, adres mailowy);
- datę rozpoczęci działalności;
- rachunek bankowy;
- forma opodatkowania;
- forma prowadzenia rachunkowości;
- informacje związane z ZUS.
Informacje zawarte we wniosku automatycznie zostaną przekazane również do:
- ZUS lub KRUS;
- właściwego urzędu skarbowego.
Po złożeniu wniosku o wpis do CEIDG przedsiębiorca może rozpocząć działalność.
REGON
Każda firma jednoosobowa musi posiadać niepowtarzalny REGON (Rejestr Gospodarki Narodowej prowadzony przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego), który jest cennym źródłem informacji na temat wszystkich podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na terytorium kraju. Stanowi podstawę we wszelkich kontaktach zarówno z urzędem skarbowym, jak i ZUS-em. Obecnie nadawany jest głównie ze względów statystycznych. Obowiązek wpisu do rejestru REGON posiadają:
- osoby prawne;
- osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą;
- jednostki organizacyjne niemające osobowości prawne;
- jednostki lokalne wszystkich wyżej wymienionych podmiotów (oddziały, filie).
Wybór formy opodatkowania
Prowadzenie biznesu nierozerwalnie wiąże się z wyborem konkretnej formy opodatkowania dochodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. W przypadku jednoosobowej firmy istnieją obecnie cztery podstawowe rodzaje opodatkowania:
- na zasadach ogólnych według skali podatkowej – umożliwia skorzystanie z szeregu różnych ulg podatkowych (np. prorodzinnej);
- podatek liniowy – jednolita stawka podatku 19% bez względu na wysokość uzyskiwanych dochodów;
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – działalność opodatkowana jest wyłącznie od przychodu, którego nie można pomniejszyć o poniesione koszty przychodu);
- karta podatkowa – wysokość stawek jest ustalana indywidualnie z naczelnikiem urzędu skarbowego.
Rejestracja do VAT
Rejestrację do VAT należy dokonać na formularzu VAT-R, na którym przedsiębiorca może wybrać jeden z dwóch wariantów:
-
- rejestracja jako podatnik czynny;
- rejestracja jako podatnik zwolniony – przedsiębiorca może, ale nie musi składać formularza VAT.
Zgłoszenie można złożyć osobiście, wysłać pocztą lub złożyć elektronicznie – jako załącznik do wniosku CEIDG-1 lub przez Portal Podatkowy.
ZUS
Rejestracja własnej firmy w CEIDG oznacza wprawdzie automatyczne zgłoszenie do ZUS jako płatnika składek na ubezpieczenia, ale dodatkowo przedsiębiorca ma obowiązek zgłosić się do ubezpieczeń w ciągu siedmiu dni od daty rozpoczęcia działalności gospodarczej na druku:
- ZUS ZUA (ubezpieczenie społeczne i zdrowotne);
- lub ZUS ZZA (tylko składka zdrowotna).
Osoby, które po raz pierwszy zakładają firmę bądź mają długą przerwę od zakończenia poprzedniej działalności, mogą skorzystać z ulgi na start (lub z obniżonych składek przez dwadzieścia cztery miesiące.
