Wysokie koszty zakwaterowania, koszty związane z wyżywieniem, zakupem niezbędnych podręczników czy pomocy materialnych sprawiają, że większość studentów żyje skromnie, często korzystając z pomocy rodziny. Tymczasem wielu studentów ma prawo ubiegać się o wsparcie finansowe z uczelni.
Komu przysługuje stypendium?
Pomoc materialna przysługuje wszystkim studentom (niezależnie od wieku), którzy kształcą się na studiach pierwszego i drugiego stopnia lub na jednolitych studiach magisterskich w trybie dziennym, wieczorowym oraz zaocznym, zarówno w uczelniach publicznych jak i niepublicznych. Zasady przyznawania i terminy składania wniosków (z wyjątkiem stypendium ministra) każda szkoła wyższa określa indywidualnie w wewnętrznych regulaminach. Student może pobierać w danym roku akademickim stypendium przez okres do dziesięciu miesięcy, a gdy ostatni rok trwa jeden semestr, wówczas przez pięć miesięcy. Świadczenia przyznawane są na wniosek studenta, który należy złożyć do dziekana swojego wydziału, zaś o przyznaniu stypendium dla najlepszych studentów decyduje rektor. Osoba niezadowolona z decyzji ma prawo złożyć odwołanie w ciągu czternastu dni od otrzymania decyzji.
Rodzaje stypendium
Każdemu studentowi w ramach pomocy materialnej przysługuje:
- stypendium socjalne;
- stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych;
- stypendium rektora dla najlepszych studentów;
- stypendium ministra za wybitne osiągnięcia;
- zapomogi.
Student, który uczy się na kilku kierunkach studiów jednocześnie może korzystać ze świadczenia określonego rodzaju wyłącznie na jednym kierunku studiów, według własnego wyboru. Poszczególne rodzaje stypendiów oraz zapomogę może natomiast otrzymywać niezależnie ( w tym również stypendium rektora dla najlepszych studentów jednocześnie ze stypendium ministra za wybitne osiągnięcia), pod warunkiem, że spełnia kryteria do uzyskania konkretnego świadczenia. Ustawa „Prawo o szkolnictwie wyższym” z 27 lipca 2005 roku ((Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.) określa, że łączna miesięczna wysokość stypendium socjalnego oraz stypendium rektora dla najlepszych studentów nie może przekroczyć 90% najniższego wynagrodzenia zasadniczego asystenta ustalonego w przepisach o wynagrodzeniu akademickich.
Stypendium socjalne
Stypendium socjalne przysługuje studentowi, który znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, tzn. wysokość dochodu na osobę w jego rodzinie nie przekracza progu dochodu ustalonego przez rektora danej uczelni w porozumieniu z uczelnianym organem samorządu studenckiego. W roku akademickim 2019/2020 próg nie może być niższy niż 410 zł oraz nie wyższy niż 739, 7 zł netto na osobę w rodzinie. Przy ustalaniu dochodu studenta bierze się pod uwagę dochody osiągane przez:
- studenta
- małżonka studenta;
- rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych studenta;
- będące na utrzymaniu studenta, rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych, dzieci niepełnoletnie, dzieci pobierające naukę do dwudziestego szóstego roku życia (a jeżeli dwudziesty szósty rok życia przypada w ostatnim roku studiów, wówczas do czasu ukończenia studiów) oraz dzieci niepełnosprawne bez względu na wiek.
W trakcie wyliczania przychodów nie uwzględnia się natomiast uzyskanych świadczeń pomocy materialnej (czyli pobieranych różnych stypendiów). Dodatkowo student kierunków stacjonarnych, który znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, ma prawo ubiegać się o zwiększenie stypendium socjalnego w każdym „szczególnie uzasadnionym przypadku”.
Stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych
Stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych przyznawane jest wyłącznie na wniosek studenta, który należy złożyć wraz z niezbędną dokumentacją (między innymi z z załącznikiem w postaci orzeczenia o stopniu niepełnosprawności wystawionego przez odpowiedni organ)w Dziale Pomocy Materialnej dla Studentów lub Pełnomocnika ds. osób niepełnosprawnych. Wysokość świadczenia uzależniona jest przede wszystkim od stopnia niepełnosprawności.
Stypendium rektora dla najlepszych studentów
Stypendium rektora, przyznawane dopiero na drugim kierunku studiów, może otrzymać student, który uzyskał wysoką średnią ocen za dany rok lub posiada wybitne osiągnięcia naukowe, artystyczne bądź sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym. Prawo do uzyskania pomocy materialnej w takiej formie posiada tylko 10% studentów danego kierunku studiów. W pierwszym roku studiów stypendium rektora mogą natomiast otrzymać:
- laureaci olimpiady międzynarodowej, laureaci lub finaliści olimpiady stopnia centralnego
- oraz medaliści co najmniej współzawodnictwa sportowego o tytuł Mistrza Polski w danym sporcie.
Stypendium ministra za wybitne osiągnięcia
Stypendium ministra może otrzymać student, który wykazuje się znaczącymi osiągnięciami naukowymi lub artystycznymi związanymi ze studiami bądź znaczącymi osiągnięciami sportowymi. Wniosek o przyznanie stypendiów ministra składają rektorzy uczelni.
Zapomogi
Jednorazowa zapomoga przysługuje studentowi, który znalazł się przejściowo w trudnej sytuacji życiowej. Może być przyznana nie częściej niż dwa razy w roku akademickim.
